Αφορμή για άσκηση επι χάρτου, οκ επι οθόνης, μιά φράση της σχωρεμένης Μαλβίνας Κάραλη οτι " "δεν αντλώ την άποψή μου απ'το σκουπιδοντενεκέ της κοινής γνώμης" ".
Σε ποιά κοινή γνώμη αναφερόταν, δεν ξέρω.
Ξέρω οτι η Μαλβίνα άφησε το στίγμα της και επηρέασε πολλούς, όχι εμένα, δεν θα τό 'λεγα, καθώς αυτο το εξυπνακίστικο και κακίστικο στυλάκι δεν με ενέπνεε και πολύ.
Οχι οτι δεν τα λεγε καλά, μα εδω το θέμα μου ειναι αυτη η περίφημη "κοινή γνώμη".
Ειναι σκουπιδοντενεκές ; Δεν είναι ; Ειναι, μα όχι πάντα ; Τι είναι ; Ειναι χρυσάφι, ειναι κατακάθι, ειναι ο αφρός, τι είναι ;
Κατα καιρούς χρησιμοποιήθηκε απο πολιτικούς κυρίως αλλα και απο δημοσιογράφους μεγάλων ΜΜΕ κατα κόρο η "κοινή γνώμη" ως ενισχυτικό της άποψής τους, την οποία και ήθελαν να προωθήσουν στο λαό.
Ο Νόαμ Τσόμσκι είχε πει οτι αν ο λαός αντιδρά σε κάτι, τότε πρέπει να τον ξεγελάσεις για να κάνει αυτό που θες. Και αυτο κάνουν οι κυβερνήσεις συνήθως, με αποτέλεσμα να γίνεσαι δύσπιστος ακόμα και οταν αυτές σου λένε την αλήθεια.
Εμένα, ανέκαθεν η κοινή γνώμη μου θύμιζε την μπίλια της ρουλέτας ή αν θες υδράργυρο σε ενα ταψί, αργά λικνιζόμενο πότε εδω και πότε εκεί, απο την πληροφόρηση, τις εξελίξεις, τις ανάγκες, τα γεγονότα. Οπου κάτσει η μπίλια, ή όπου σταθεί ο υδράργυρος, εκει ειναι και η τρέχουσα κοινή γνώμη για ενα θέμα, ή για το σύνολο θεμάτων που αφορούν την κοινωνία.
Η κοινή γνώμη αντλεί τη δύναμή της απο την τεράστια δεξαμενή της πληροφορίας αλλά μοιραία και απο το ανεξάντλητο κοίτασμα της παραπληροφορίας.
Με βάση την εκάστοτε διαμορφωμένη κοινή γνώμη, λαμβάνονται αποφάσεις, χαράζονται στρατηγικές, πολιτικές και τελικά γράφεται ιστορία.
Η κοινή γνώμη ειναι διαφορετική σε μιά ευρωπαϊκή χώρα σχετικά με την συμμετοχή της χώρας αυτής σε εναν πόλεμο, ωστόσο αυτη δεν λαμβάνεται υπ' όψη απο τις κυβερνήσεις που στο μεταξύ εχουν υπογράψει σύμφωνο στρατιωτικής συνεργασίας με το ΝΑΤΟ που αν δεν το τηρήσει θα εχει άλλα προβλήματα. Ετσι, αναλαμβάνει ο εκάστοτε πολιτικός να πει τις ιστορίες του για να δείξει την αναγκαιότητα της συμμετοχής της χώρας σε αυτον τον πόλεμο, να επηρεάσει την κοινή γνώμη, να μετριάσει τις αντιδράσεις ή και να τις εξαλείψει αν μπορεί.
Η ίδια η κοινή γνώμη συνίσταται απο τις γνώμες, εμπειρίες και απόψεις του κάθε πολίτη, και του κάθε συνόλου πολιτών στις πόλεις, στα χωριά.
Αρα η διαμόρφωση κοινής γνώμης ειναι στο χέρι των πολιτών, η κοινή γνώμη ειναι η γνώμη των πολιτών.
Οσο πιο πληροφορημένοι ειναι οι πολίτες και όσο πιο καθαρά σκέφτονται για το καλό τους, τόσο πιο πλήρης άποψη σχηματίζεται και δημιουργείται η κοινή γνώμη για διάφορα θέματα.
Ούπς ! Είπα "πληροφορημένοι", άρα πληροφορία, ποιός διαχειρίζεται την πληροφορία ;
Στις μέρες μας ειναι η τηλεόραση, το Διαδίκτυο, το ραδιόφωνο, οι εφημερίδες.
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης οφείλουν να μεταδίδουν καθαρή την πληροφορία ώστε ο καθένας να εξάγει τα συμπεράσματά του και να διαμορφώσει άποψη μετά απο σκέψη. Δηλαδή να παράγει γνώμη, να την καταθέσει όπου μπορεί, πχ στο διαδίκτυο ή σε ενα κίνημα πολιτών ( όχι σε κόμματα, δεν το συνιστώ ) και το σύνολο των γνωμών κι απόψεων θα συνθέσουν την κοινή γνώμη.
Ακούγεται υγιές. Και απλό. Και δημοκρατικό κι ελπιδοφόρο.
Θα υποθέσω οτι η Μαλβίνα αναφέρθηκε ως "σκουπιδοντενεκέ" στην κοινή αυτη γνώμη που ειναι επηρεασμένη απο τα ΜΜΕ και τους πολιτικούς. Εδω θα συμφωνήσω.
Ειπα πριν οτι αφου ακούσεις και διαβάσεις, σχηματίζεις μία άποψη, μία ΔΙΚΗ ΣΟΥ άποψη. Κατάλαβες ; Αυτό.
Δική σου άποψη και όχι την άποψη του Πρετεντέρη ή του Λαζόπουλου κύριε έλληνα με το τηλεκοντρόλ στο χέρι που υιοθετείς γρήγορα κι εύκολα την άποψη άλλων επειδή σου φάνηκε ξεκούραστη και βολική η δυναμική ή και χιουμοριστική παρουσίαση μέσω των ΜΜΕ.
Η κοινή γνώμη μετριέται και με δημοσκοπήσεις.
Επιστημονικά στημένα με φαινομενικά αθώες ερωτήσεις, ερωτηματολόγια, οδηγούν τον ερωτώμενο σε απαντήσεις οι οποίες στο τέλος θα δείξουν την εικόνα της κοινής γνώμης που επιθυμεί ο παραγγέλων την δημοσκόπηση.
Ρώταγαν με μανία τότε, "ποιόν θεωρείτε καταλληλότερο πρωθυπουργό, τον Κ ή τον Π ;" και έβγαινε επι χρόνια ως καταλληλότερος ο αχρηστότατος. Και μετά μου έλεγαν οτι αυτο λέει η κοινή γνώμη ! Ωιμέ :)
Η κοινή γνώμη ειναι κάτι πολύ σχετικό, ίσως ;
Απο όσα ακούει, βλέπει και διαβάζει κανείς, συμπεραίνει ποιά ειναι η κοινή γνώμη για κάτι, ακόμα και αν διαφωνεί με αυτην.
Ομως πρέπει να λάβει κανείς υπ' όψη του οτι όσα άκουσε ή διάβασε μπορεί να μην ειναι απόλυτα ακριβή και φέρουν την υποκειμενικότητα αυτού που του τα μετέδωσε. Εξαρτάται δηλαδή απο ποιές πηγές αντλεί κανείς πληροφορία και γνώση.
Πρέπει να μάθει ο καθένας να φιλτράρει την είδηση και να μην την καταπίνει αμάσητη. Να μάθει να διαμορφώνει θέση, αντι να περιμένει το δελτίο των 8 για να αποφασίσει τι πιστεύει ο άμοιρος για την Κερατέα πχ. Να ψάχνει και άλλες πηγές πληροφόρησης ωστε να συμβάλλει σε μια όσο το δυνατό πιο πλήρη κοινή γνώμη, χωρίς να παρασύρεται απο λαϊκισμούς, μιζέριες και πλάνες.
Αν λοιπόν ο "σκουπιδοντενεκές της κοινής γνώμης" ειναι το δοχείο εκείνο που περιέχει αυτο που οι -my ass- opinion makers έχουν σερβίρει έτοιμο προς χρήση απο τους πολίτες, τότε, ναι, ειναι σκουπιδοντενεκές και το να χρησιμοποιήσεις αυτη την κοινή γνώμη ως στοιχείο έγκυρο, ειναι απλά κομπογιαννίτικο κόλπο.
( Και να φανταστείς οτι ενίοτε ουτε οι opinion makers εχουν μόνο μία γνώμη, οπως στην περίπτωση του Julian Assange - wikileaks όπου σε χώρες όπως η Γερμανία δεν μπορούσαν να αποφασίσουν ποιά ειναι η γνώμη τους για το τι σημαίνει η σύλληψή του Assange )
Η θέση της κοινής γνώμης δεν ειναι μεσα σε σκουπιδοντενεκέ, αλλα μεσα σε κρύσταλλο, στο κέντρο της μεγάλης σάλας, εκει που ολοι θα την κοιτάζουν, θα την ακούν και θα την σέβονται. Ετσι ειναι το σωστό, γι αυτό πρέπει να διαμορφώνεται αυτή με όσο πιο καλά κριτήρια γίνεται και με όσο καλύτερα μέσα ειναι δυνατόν.
*Το τι γίνεται οταν η κοινη γνώμη εχει παρασυρθεί σε λάθος δρόμο κι εσυ το βλέπεις αυτό και πρέπει κάτι να κάνεις, ειναι ενα άλλο θέμα συζήτησης.
Σε ποιά κοινή γνώμη αναφερόταν, δεν ξέρω.
Ξέρω οτι η Μαλβίνα άφησε το στίγμα της και επηρέασε πολλούς, όχι εμένα, δεν θα τό 'λεγα, καθώς αυτο το εξυπνακίστικο και κακίστικο στυλάκι δεν με ενέπνεε και πολύ.
Οχι οτι δεν τα λεγε καλά, μα εδω το θέμα μου ειναι αυτη η περίφημη "κοινή γνώμη".
Ειναι σκουπιδοντενεκές ; Δεν είναι ; Ειναι, μα όχι πάντα ; Τι είναι ; Ειναι χρυσάφι, ειναι κατακάθι, ειναι ο αφρός, τι είναι ;
Κατα καιρούς χρησιμοποιήθηκε απο πολιτικούς κυρίως αλλα και απο δημοσιογράφους μεγάλων ΜΜΕ κατα κόρο η "κοινή γνώμη" ως ενισχυτικό της άποψής τους, την οποία και ήθελαν να προωθήσουν στο λαό.
Ο Νόαμ Τσόμσκι είχε πει οτι αν ο λαός αντιδρά σε κάτι, τότε πρέπει να τον ξεγελάσεις για να κάνει αυτό που θες. Και αυτο κάνουν οι κυβερνήσεις συνήθως, με αποτέλεσμα να γίνεσαι δύσπιστος ακόμα και οταν αυτές σου λένε την αλήθεια.
Εμένα, ανέκαθεν η κοινή γνώμη μου θύμιζε την μπίλια της ρουλέτας ή αν θες υδράργυρο σε ενα ταψί, αργά λικνιζόμενο πότε εδω και πότε εκεί, απο την πληροφόρηση, τις εξελίξεις, τις ανάγκες, τα γεγονότα. Οπου κάτσει η μπίλια, ή όπου σταθεί ο υδράργυρος, εκει ειναι και η τρέχουσα κοινή γνώμη για ενα θέμα, ή για το σύνολο θεμάτων που αφορούν την κοινωνία.
Η κοινή γνώμη αντλεί τη δύναμή της απο την τεράστια δεξαμενή της πληροφορίας αλλά μοιραία και απο το ανεξάντλητο κοίτασμα της παραπληροφορίας.
Με βάση την εκάστοτε διαμορφωμένη κοινή γνώμη, λαμβάνονται αποφάσεις, χαράζονται στρατηγικές, πολιτικές και τελικά γράφεται ιστορία.
Η κοινή γνώμη ειναι διαφορετική σε μιά ευρωπαϊκή χώρα σχετικά με την συμμετοχή της χώρας αυτής σε εναν πόλεμο, ωστόσο αυτη δεν λαμβάνεται υπ' όψη απο τις κυβερνήσεις που στο μεταξύ εχουν υπογράψει σύμφωνο στρατιωτικής συνεργασίας με το ΝΑΤΟ που αν δεν το τηρήσει θα εχει άλλα προβλήματα. Ετσι, αναλαμβάνει ο εκάστοτε πολιτικός να πει τις ιστορίες του για να δείξει την αναγκαιότητα της συμμετοχής της χώρας σε αυτον τον πόλεμο, να επηρεάσει την κοινή γνώμη, να μετριάσει τις αντιδράσεις ή και να τις εξαλείψει αν μπορεί.
Η ίδια η κοινή γνώμη συνίσταται απο τις γνώμες, εμπειρίες και απόψεις του κάθε πολίτη, και του κάθε συνόλου πολιτών στις πόλεις, στα χωριά.
Αρα η διαμόρφωση κοινής γνώμης ειναι στο χέρι των πολιτών, η κοινή γνώμη ειναι η γνώμη των πολιτών.
Οσο πιο πληροφορημένοι ειναι οι πολίτες και όσο πιο καθαρά σκέφτονται για το καλό τους, τόσο πιο πλήρης άποψη σχηματίζεται και δημιουργείται η κοινή γνώμη για διάφορα θέματα.
Ούπς ! Είπα "πληροφορημένοι", άρα πληροφορία, ποιός διαχειρίζεται την πληροφορία ;
Στις μέρες μας ειναι η τηλεόραση, το Διαδίκτυο, το ραδιόφωνο, οι εφημερίδες.
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης οφείλουν να μεταδίδουν καθαρή την πληροφορία ώστε ο καθένας να εξάγει τα συμπεράσματά του και να διαμορφώσει άποψη μετά απο σκέψη. Δηλαδή να παράγει γνώμη, να την καταθέσει όπου μπορεί, πχ στο διαδίκτυο ή σε ενα κίνημα πολιτών ( όχι σε κόμματα, δεν το συνιστώ ) και το σύνολο των γνωμών κι απόψεων θα συνθέσουν την κοινή γνώμη.
Ακούγεται υγιές. Και απλό. Και δημοκρατικό κι ελπιδοφόρο.
Θα υποθέσω οτι η Μαλβίνα αναφέρθηκε ως "σκουπιδοντενεκέ" στην κοινή αυτη γνώμη που ειναι επηρεασμένη απο τα ΜΜΕ και τους πολιτικούς. Εδω θα συμφωνήσω.
Ειπα πριν οτι αφου ακούσεις και διαβάσεις, σχηματίζεις μία άποψη, μία ΔΙΚΗ ΣΟΥ άποψη. Κατάλαβες ; Αυτό.
Δική σου άποψη και όχι την άποψη του Πρετεντέρη ή του Λαζόπουλου κύριε έλληνα με το τηλεκοντρόλ στο χέρι που υιοθετείς γρήγορα κι εύκολα την άποψη άλλων επειδή σου φάνηκε ξεκούραστη και βολική η δυναμική ή και χιουμοριστική παρουσίαση μέσω των ΜΜΕ.
Η κοινή γνώμη μετριέται και με δημοσκοπήσεις.
Επιστημονικά στημένα με φαινομενικά αθώες ερωτήσεις, ερωτηματολόγια, οδηγούν τον ερωτώμενο σε απαντήσεις οι οποίες στο τέλος θα δείξουν την εικόνα της κοινής γνώμης που επιθυμεί ο παραγγέλων την δημοσκόπηση.
Ρώταγαν με μανία τότε, "ποιόν θεωρείτε καταλληλότερο πρωθυπουργό, τον Κ ή τον Π ;" και έβγαινε επι χρόνια ως καταλληλότερος ο αχρηστότατος. Και μετά μου έλεγαν οτι αυτο λέει η κοινή γνώμη ! Ωιμέ :)
Η κοινή γνώμη ειναι κάτι πολύ σχετικό, ίσως ;
Απο όσα ακούει, βλέπει και διαβάζει κανείς, συμπεραίνει ποιά ειναι η κοινή γνώμη για κάτι, ακόμα και αν διαφωνεί με αυτην.
Ομως πρέπει να λάβει κανείς υπ' όψη του οτι όσα άκουσε ή διάβασε μπορεί να μην ειναι απόλυτα ακριβή και φέρουν την υποκειμενικότητα αυτού που του τα μετέδωσε. Εξαρτάται δηλαδή απο ποιές πηγές αντλεί κανείς πληροφορία και γνώση.
Πρέπει να μάθει ο καθένας να φιλτράρει την είδηση και να μην την καταπίνει αμάσητη. Να μάθει να διαμορφώνει θέση, αντι να περιμένει το δελτίο των 8 για να αποφασίσει τι πιστεύει ο άμοιρος για την Κερατέα πχ. Να ψάχνει και άλλες πηγές πληροφόρησης ωστε να συμβάλλει σε μια όσο το δυνατό πιο πλήρη κοινή γνώμη, χωρίς να παρασύρεται απο λαϊκισμούς, μιζέριες και πλάνες.
Αν λοιπόν ο "σκουπιδοντενεκές της κοινής γνώμης" ειναι το δοχείο εκείνο που περιέχει αυτο που οι -my ass- opinion makers έχουν σερβίρει έτοιμο προς χρήση απο τους πολίτες, τότε, ναι, ειναι σκουπιδοντενεκές και το να χρησιμοποιήσεις αυτη την κοινή γνώμη ως στοιχείο έγκυρο, ειναι απλά κομπογιαννίτικο κόλπο.
( Και να φανταστείς οτι ενίοτε ουτε οι opinion makers εχουν μόνο μία γνώμη, οπως στην περίπτωση του Julian Assange - wikileaks όπου σε χώρες όπως η Γερμανία δεν μπορούσαν να αποφασίσουν ποιά ειναι η γνώμη τους για το τι σημαίνει η σύλληψή του Assange )
Η θέση της κοινής γνώμης δεν ειναι μεσα σε σκουπιδοντενεκέ, αλλα μεσα σε κρύσταλλο, στο κέντρο της μεγάλης σάλας, εκει που ολοι θα την κοιτάζουν, θα την ακούν και θα την σέβονται. Ετσι ειναι το σωστό, γι αυτό πρέπει να διαμορφώνεται αυτή με όσο πιο καλά κριτήρια γίνεται και με όσο καλύτερα μέσα ειναι δυνατόν.
*Το τι γίνεται οταν η κοινη γνώμη εχει παρασυρθεί σε λάθος δρόμο κι εσυ το βλέπεις αυτό και πρέπει κάτι να κάνεις, ειναι ενα άλλο θέμα συζήτησης.